Zeugma Antik Kenti
...
  • Kazı Başkanı: Prof. Dr.Kutalmış GÖRKAY
  • Telefon: +90 (342) 325 27 27
  • Adres: Belkıs Merkez, 27700 Belkıs Köyü/Nizip/Gaziantep

Köprü – Geçit anlamına gelen Zeugma, Fırat Nehri’nin ana geçit noktalarından biri üzerinde, kuzeyden güneye, doğudan batıya uzanan ticaret yolları üzerinde yer almaktadır. Hellenistik yerleşme yaklaşık İÖ 300 yılları civarında Seleukos Nicator tarafından karşılıklı iki kent olarak kurulmuştu. Bunlardan batıda yer alan kent, kralın adına “Seleukeia”, doğudaki ise Seleukos’un Persli karısı Apama’nın adına “Apamae” olarak adlandırılmıştır. Benzersiz stratejik konumu sayesinde kent erken imparatorluk döneminde bir Roma Lejyon yerleşimine dönüşmüştür. Önemli bir Roma doğu sınır kenti olarak Zeugma, kentten ele geçen arkeolojik kalıntıların da yansıttığı gibi sık sık farklı kültürlerin karşılaşmasına ve kaynaşmasına sahne olmuştur.

Kentte yürütülen arkeolojik bilimsel araştırmalar 1970’li yıllara kadar gitse de bugün bilinen birçok kalıntı Birecik Barajı’nın inşası nedeniyle T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, PHI ve diğer birçok kuruluşun destekleri ile gerçekleştirilen kurtarma kazılarında ortaya çıkarılmıştır. Bu çalışmalar Birecik Barajı’nın Apamea’nın tamamı ve Seleukeia’nın da bir kısmının sular altında kalmasının anlaşılmasından sonra yoğunlaşmıştır. 2000 yılında son bulan bu kazılar neticesinde su altında kalan Roma evlerine ait eşsiz mozaikler, freskler ve buluntular ortaya çıkarılarak Gaziantep Müzesi’ne taşınmıştır.

2005 yılında yeni bir ivme kazanan Zeugma Kurtarma Kazılan, Bakanlar Kurulu kararınca “Bakanlar Kurulu Kararlı Kazı” statüsüne geçirilmiş ve Ankara Üniversitesi, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, Arkeoloji Bölümü, Klasik Arkeoloji Anabilim dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Kutalmış GÖRKAY başkanlığında yeni çalışma dönemi başlamıştır. Yeni dönem kazılarının açılışı Başbakanımız Sayın Recep Tayyip ERDOĞAN tarafından 23 Haziran 2005 tarihinde gerçekleştirilmiştir. Zeugma’da sürdürdüğümüz çalışmalar, kentin arkeoloji bilimi açısından araştırılmasına paralel olarak kültür mirasının korunması, değerlendirilmesi ve turizme açılması çerçevesinde yürütülmektedir.