Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü; 11 Temmuz 1992 tarih ve 21281 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Yükseköğretim Kurumları Teşkilatı Hakkındaki 41 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulüne dair 2809 Sayılı Kanun ile 78 ve 190 Sayılı Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında 3837 Sayılı Kanun” un 1/c maddesi ile kurulmuştur. Türkiye’de kurulan ilk Eğitim Bilimleri Enstitülerinden biridir.
Eğitim Bilimleri alanında Lisansüstü Eğitim Programlarının yürütülebilmesi için, “Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Lisansüstü Eğitim-Öğretim ve Sınav Yönetmeliği” 22 Kasım 1992 tarih ve 21413 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır. Böylece, Eğitim Bilimleri alanında Sosyal Bilimler Enstitüsünde eğitim yapan lisansüstü öğrencileri Enstitümüze nakledilmiştir.
Ancak Yükseköğretim Kurulu Yürütme Kurulunun 18 Mayıs 1993 tarih ve 93.19.794 sayılı kararı ile Enstitümüzün lisansüstü eğitimine son verilmiş ve öğrenciler tekrar Sosyal Bilimler Enstitüsüne devredilmiştir. Eğitim bilimleri alanında araştırma yapacak üstün vasıflı bilim adamları yetiştirmeye yönelik düzenlemeler yapılan Enstitü Yönetmeliği, 18 Temmuz 1994 tarih ve 21994 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğü girmiştir.
Ancak; Yükseköğretim Kurulunun 4 Kasım 1997 tarih ve 97.39.2761 sayılı kararı ile Eğitim Fakültelerinde yeni düzenleme çalışmaları çerçevesinde Enstitümüzde Tezli ve Tezsiz Yüksek Lisans ve Doktora Programları açılması öngörülmüştür. Enstitümüz, Eğitim Bilimleri alanında Lisansüstü Eğitim yapan öğrencileri tekrar Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsünden devralmıştır. Böylece, Enstitümüz “Lisansüstü Eğitim-Öğretim Enstitülerinin Teşkilat ve İşleyiş Yönetmeliği”nin 4.maddesi uyarınca 1998-1999 eğitim öğretim yılında lisansüstü eğitim çalışmalarına tekrar başlamış ve halen devam etmektedir.
Misyonumuz insana, topluma ve doğaya duyarlılık temelinde eğitim politikaları oluşturmak ve bu politikalara yön vererek, öğretim üyelerinin ve öğrencilerin çağdaş bir öğrenme ortamını paylaştıkları özgür bir öğrenme ve araştırma kültürü oluşturmaktır.
Vizyonumuz, eğitim ve araştırma alanında ulusal ve uluslararası düzeyde etkin çalışmalar yürüten; eğitim ve araştırma ağında yerel ve küresel ölçekte akademik topluluğun etkileşimini olanaklı kılan; akademik özgürlükleri güvence altına alan ve yaşatan, sorgulayan, gerçeğin peşinde koşan ve bilimsel bilgiyi toplumun değişik katmanlarının sorunları ele alarak üreten bir enstitü olmaktır.