Üç tarafı denizlerle çevrili bir coğrafyada yer alan Türkiye, binlerce yıllık tarihi geçmişiyle her dönemde kültürlerin buluşma noktası olmuştur. Ülkemizin tarihi ve tarih öncesi çağlarıyla ilgili güçlü bir kültür envanterine sahip olunmasına karşın, Türkiye’nin sualtındaki kültürel zenginliklerinin araştırılmasına yönelik kazı ve araştırmalar henüz istenilen düzeye gelememiştir. Ankara Üniversitesi Sualtı Arkeolojik Araştırma ve Uygulama Merkezi (ANKÜSAM), bu konudaki boşluğu doldurup, ulusal politikalar oluşturulmasına da katkıda bulunabilmek amacıyla 2006 yılında kurulmuştur. ANKÜSAM, arkeolojik kazı ve araştırmalar yardımı ile deniz ve denizcilikle bağlantılı kültürlerin incelenmesini amaçlamaktadır. Disiplinlerarası bir perspektifle gerçekleştirilen çalışmalarda, sahilde ve iç kesimlerde yer alan antik yerleşimlerde kazı ve araştırmalar yapılarak denizle bağlantılı kültürel yapının ortaya konması ve ulusal çapta sualtı kültür envanterinin oluşturulmasına katkıda bulunmak ana hedefler olarak belirlenmiştir. Tarihsel süreç içerisinde değişim göstererek arkeolojik kalıntıların araştırılmasında önemli bir rol oynayan antik kıyı çizgilerinin tespit edilmesi de merkezin öncelikli çalışmalarından biridir.
Özel donanım ve eğitim gerektiren sualtı kazı ve araştırmalarının devamlılığını sağlamak için merkez bünyesinde uzman eleman yetiştirmek amacıyla eğitim programları hazırlanmaktadır. Bilimsel yayınlar yapmak ve denizle bağlantılı deneysel arkeoloji projelerine destek olmak da merkezin diğer öncelikli hedefleri arasındadır. ANKÜSAM’ın kurucu müdürü Prof. Dr. Hayat ERKANAL’ın, Ankara Üniversitesi adına 1992 yılından beri yürüttüğü İzmir Bölgesi Kazı ve Araştırmalar Projesi (IRERP) kapsamında gerçekleştirilen Liman Tepe kara ve sualtı kazıları, merkezin kuruluşunda temel teşkil etmektedir. ANKÜSAM’ın merkez yerleşkesi, İzmir İli Urla ilçesinde, Urla Belediyesi tarafından Üniversitemize tahsis edilen yaklaşık on dönümlük bir alanda yer almaktadır. Bu alan üzerinde 2015 yılında, Vehbi Koç Vakfı’nın değerli destekleriyle inşaatı tamamlanan yeni yerleşkenin ismi Ankara Üniversitesi Mustafa V. Koç Deniz Arkeolojisi Araştırma merkezi olarak adlandırılmıştır.
