Sağlık Bilimleri Enstitüsü

Bağımlılık ve Dopingle Mücadele Çalışmaları (YL) Programı

Tanıtım

Dünya çapında madde kullanımına karşı yürütülen pek çok politika mevcuttur. Ancak, tüm bilinçlendirme hareketlerine, ağır yaptırımlara ve ciddi sağlık sonuçlarına rağmen; madde kullanımı ve doping eğilimi, özellikle çocuk ve gençlerin sağlığını hedef alan, çok ciddi bir tehdit olmaya devam etmektedir. Dünya ve ülke çapında yürütülen müdahale ve önleme çalışmalarına daha akılcı katkı sağlayabilmek için çok disiplinli yaklaşımla bu tür farkındalığa sahip uzmanların yetiştirilebilmesi gerekmektedir. Program, bağımlılık davranışı ve dopingin farklı disiplinleri nasıl ve hangi açılardan tamamlayıcı olarak ilgilendirdiği gösteren çoklu disiplinli bir yaklaşıma dayandırılacaktır.

Programın Amacı

Bu yüksek lisans programının amacı,bağımlılık ve doping davranışını patolojik olarak ele alarak yorumlama yapabilen bir anlayışı teşvik etmektir. Dünya çapında doping ve madde kullanımı eğilimi, özellikle çocuk ve gençlerin sağlığını hedef alan, çok ciddi bir tehdit olmaya devam etmektedir. Dünya ve ülke çapında yürütülen müdahale ve önleme çalışmalarına daha akılcı katkı sağlayabilmek için çok disiplinli yaklaşımla bu tür farkındalığa sahip uzmanların yetiştirilmesi hedeflenmektedir.

Ders Listesi

Ders Kazanımları

Tekrarlayan madde kullanımı davranışının sosyolojik etkenleri ile sosyal ve tıbbi sonuçlarının anlaşılması.Tekrarlayan doping ve bağımlılık arasındaki benzerliklerin anlaşılması ve buna istinaden halk sağlığını tehdit eden bu riske karşı çok disiplinli profesyonel tutumlar geliştirilmesi.Ülkemizde madde suistimalinin anlaşılması, önlenmesine ve halk sağlığının desteklenmesine yönelik fikir sahibi olunması ve pek çok farklı alan ve platformda yönlendirici bilgilerin paylaşılmasına olanak sağlanması.
Madde bağımlılığı sürecinin biyolojik, psikolojik ve sosyal boyutlarını değerlendirerek madde kullanımı eğilimini bir halk sağlığı problemi olarak tanımlayabilme ve çeşitli platformlarda buna karşı yürütülen mücadeleyi destekleyebilme.
Tekrarlayan madde kullanımı veya arzusuna karşılık gelen doping ve bağımlılık arasındaki patolojik benzerlikleri anlayabilme, çocuk ve ergenlerde sık görülen psikopatolojiler ile madde - doping kullanımı arasındaki ilişkileri öğrenme ve buna istinaden halk sağlığını tehdit eden bu riske karşı çok disiplinli profesyonel tutumlar geliştirebilme.
Çocuk ve ergenlerin madde ve doping kullanımı ile gelişimsel dönem özellikleri arasındaki ilişkinin farkına vararak madde - doping kullanımı ile gelişimsel psikopatolojiler arasındaki ilişkiyi öğrenme.
Madde ve doping kullanımını devam ettiren psikopatolojiler, çocuk ve ergenlerde madde - doping kullanımı için risk teşkil eden nörobiyolojik, psikososyal ve ailesel faktörler ve diğer nedenler ile madde ve doping kullanımı sonucu ortaya çıkan psikopatolojileri öğrenme.
Bağımlılık ve dopingle mücadeleye yönelik psikoloji, tıp, kimya, biyoloji, hukuk veya sosyoloji alanlarında hipotezler üreterek yeni araştırmalar başlatabilme; bağımlılık ve dopingle mücadelede sosyoekolojik model temelinde topluma dayalı program geliştirebilme.
Her ortamda sürdürülen bağımlılık ve dopingle mücadele yöntemleri hakkında bilgi sahibi olma.
Dopingle mücadelede Uluslararası Standart ve Yönetmelik kaynaklarına erişim sağlayabilme ve ilgili kaynakları yorumlayabilme; Yasaklılar Listesi Uluslararası Standardı hakkında bilgi sahibi olma ve bilgilerini paylaşabilme.
Sporda dopingle mücadelenin oluşumu ve zaman içerisinde gelişimini öğrenerek dopingle mücadele hareketini ulusal ve uluslararası bağlamda anlayabilme; sporda dopingle mücadelenin ana aktörleri ve paydaşları hakkında bilgi sahibi olma.
Dopingin ve sporcu mağduriyetinin engellenmesinde farkındalığın önemini anlayarak sporcu hakları ve bilinçli yaklaşımın yayılmasına katkı sağlayabilme; dopingle mücadele hareketi ve sporcu sağlığının korunmasında bilimsel bilgiyi doğru kullanabilme ve geliştirebilme.
Kendisine başvuran sporculara; örnek toplama prosedürü, sporcuların bu esnadaki hak ve sorumlulukları ve devamındaki süreçlere ilişkin danışmanlık yapabilme ya da sporcuları detaylı açıklama için doğru iletişim kanallarına yönlendirebilme.
Performansı belirleyen parametreler ve sporcunun fizyolojik ihtiyaçları hakkında bilgi sahibi olma.
Doping davranışını ve besin destek ürünü kullanımını dopingle mücadele kapsamında ve sporcu sağlığı için teşkil ettiği risk faktörleri açısından değerlendirebilme, adil ve temiz oyunu akılcı biçimde destekleyebilme, çevresindekilere bu konuda örnek teşkil edebilme ve gerektiğinde sporcuları bu risklere karşı bilgilendirebilme.
Sporcuların hak ve sorumlulukları, kişisel verilerin korunması kapsamında alınan bilgilerin işlenmesi ve saklanması ile Tedavi Amaçlı Kullanım İstisnası süreci ve detayları konusunda bilgi sahibi olma.
Mevzuattan ceza süresine kadar geçen yasal süreçler ile ulusal ve uluslararası mahkemelerde işlenen disiplin süreçleri hakkında fikir sahibi olma.
Dopingle mücadele süreçlerine yapacağı katkının bilincinde olarak hukuki süreçleri yürütebilme, dopingle mücadele yargılama süreçlerine ilişkin yetkinlik kazanma ve süreçleri doğru yönlendirebilme.

Kazanılan Derece

Bu programı başarıyla tamamlayan öğrenciler Yüksek Lisans derecesi kazanırlar.

Kariyer Seçenekleri

Açılması planlanan program bağımlılık ve doping davranışına istinaden halk sağlığının ihtiyaç ve gelişim alanları dikkate alınarak tasarlanmıştır. Bu program ile istihdam sadece akademiye yönelik değildir; özellikle ilgili kamu ve özel sektörde görev alan veya görev alacakların halk sağlığı ve ilaç/madde kullanımına karşı bilinç ve duruşunun gelişimi odaklanmıştır. Mezunların, pek çok koldan ulusal sorunlara dahil olarak ciddi yararlar sağlaması hedeflenmektedir. Açılması planlanan program ile öğrencilerin bu alanlarda akademik hayatına devam etme şansı olabileceği gibi, kamu ve özel sektörün ihtiyacını karşılayabilecek nitelikli çok disiplinli yaklaşıma sahip inanların yetişmesi mümkün olacaktır.

Akademik Gelecek

Tezli Yüksek Lisans programlarından mezun olanlar, doktora programlarına başvuruda bulunabilirler. Tezsiz Yüksek Lisans programlarından mezun olanlar Doktora programlarına başvuramazlar.

Mezuniyet Şartları

Tezli yüksek lisans programları 21 ulusal krediden ve 120 AKTS kredisinden az olmamak koşuluyla en az yedi ders, bir seminer, diğer öğrenim etkinlikleri ve tez çalışmasından oluşur. 120 AKTS kredisinin 60 AKTS kredisi dersler ve seminerden, 60 AKTS kredisi de tez çalışmasını içeren uzmanlık alan derslerinden oluşur. Tezsiz yüksek lisans programları 30 ulusal kredi ve 90 AKTS kredisinden az olmamak koşuluyla en az on ders ile dönem projesinden oluşur. Başarı puanı 4.00 üzerinden değerlendirilir. Yarıyıl sonu veya bütünleme sınavlarında başarılı sayılmak için yüksek lisans öğrencilerinin 4.00 üzerinden en az 2.75 almaları gerekir.

Kazanılan Derece Şartları

Tezli yüksek lisans programları 21 ulusal krediden ve 120 AKTS kredisinden az olmamak koşuluyla en az yedi ders, bir seminer, diğer öğrenim etkinlikleri ve tez çalışmasından oluşur. 120 AKTS kredisinin 60 AKTS kredisi dersler ve seminerden, 60 AKTS kredisi de tez çalışmasını içeren uzmanlık alan derslerinden oluşur. Tezsiz yüksek lisans programları 30 ulusal kredi ve 90 AKTS kredisinden az olmamak koşuluyla en az on ders ile dönem projesinden oluşur. Başarı puanı 4.00 üzerinden değerlendirilir. Yarıyıl sonu veya bütünleme sınavlarında başarılı sayılmak için yüksek lisans öğrencilerinin 4.00 üzerinden en az 2.75 almaları gerekir.

Sınavlar, Değerlendirme ve Notlandırma

Harf notlarının katsayıları ve 100 puan üzerinden karşılıkları aşağıda gösterilmiştir.Puanlar                                Notlar                   Katsayılar90-100                  A                            4,0085-89                    B1                          3,5080-84                    B2                          3,2575-79                    B3                         3,0070-74                    C1                          2,7565-69                    C2                          2,5060-64                    C3                          2,0050-59                    F1                           1,5049 ve aşağısı       F2                           0,00Bir öğrencinin bir yarıyılda/yılda aldığı derslerden (C1) 2,75 ve üstünde not aldığı dersler sayılır. Öğrenci, zorunlu derslerden başarılı olmak zorundadır. Başarısız olunan seçmeli dersler yerine farklı ders alınabilir.

Nasıl Kayıt Olabilirim?

Tezli ve tezsiz yüksek lisans programlarına başvuruda bulunacak adayların aşağıdaki koşulları sağlamış olması gerekir: a) Bir lisans diplomasına sahip olmaları, yabancı ülkelerdeki lisans programını bitirmiş Türk uyruklu öğrencilerin Yükseköğretim Kurulundan alacakları denklik belgesine de sahip olmaları gerekir ve lisans not ortalamasının, ikinci öğretimde yürütülen tezsiz yüksek lisans programları için de geçerli olmak üzere, 4.00 katsayı üzerinden en az 2.50 olması gerekir.b) ALES’ten başvurdukları programın puan türünde en az 60 tam puan almış olmaları gerekir. Uluslararası geçerliği olan lisansüstü giriş sınavı sonuçları bu Yönetmeliğin 15 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine göre değerlendirilebilir. En az 60 ALES puanı sağlayarak lisansüstü eğitime başlamış ancak, herhangi bir anabilim dalı lisansüstü programından ilişiği kesilerek veya bir lisansüstü programı tamamlayarak yeniden başka bir programa başlamak isteyen öğrencilerden en fazla bir yarıyıl ara vererek başvuranlar için ALES koşulu aranmaz.c) YDS’den en az 55 puan veya Üniversitelerarası Kurulca kabul edilen ve bu Yönetmeliğin 15 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine göre ulusal veya uluslararası bir sınavdan eşdeğeri puan almak zorundadırlar. Tezsiz yüksek lisans programlarında yabancı dil sınav puanı zorunlu değildir; ancak tezsiz yüksek lisans programına öğrenci kabulünde ilgili anabilim dalı akademik kurulu önerisi ve enstitü yönetim kurulu onayı ile yabancı dil koşulu da aranabilir.ç) Adaylar mülakatta 100 tam puan üzerinden değerlendirilir. Mülakatta, talep edilmişse, adayın sunduğu referans mektubu ve neden yüksek lisans yapmak istediğini, hedeflerini belirten kompozisyonu dikkate alınarak sözlü değerlendirme yapılır.d) Yüksek lisans programlarına öğrenci kabulünde; ALES puanı, lisans not ortalaması ve mülakat sonucu değerlendirilir. Değerlendirmede ALES puanının % 50'si, lisans not ortalamasının % 20'si  ve mülakat sonucunun % 30'u dikkate alınarak anabilim dalı akademik kurulu önerisi ve enstitü yönetim kurulu kararıyla en az toplam 65 puan alanlar arasında sıralama yapılır.e) ALES puanı koşulu aranmayan tezsiz yüksek lisans programlarına öğrenci kabulünde; lisans not ortalaması ve mülakat sonucu değerlendirilir. Değerlendirmede lisans not ortalamasının % 50'si  ve mülakat sonucunun % 50'si dikkate alınarak anabilim dalı akademik kurulu önerisi ve enstitü yönetim kurulu kararıyla en az toplam 65 puan alanlar arasında sıralama yapılır.f) Güzel Sanatlar Fakültesi ile Devlet Konservatuvarı  anabilim/anasanat dallarına öğrenci kabulünde ALES puan koşulu aranmaz. Öğrenci kabulünde bu maddenin birinci fıkrasının (e) bendi hükümleri uygulanır.