Sosyal Bilimler Enstitüsü

Bilim Tarihi (DR) Programı

Tanıtım

Bilim Tarihi, sistemli pozitif bilgi olarak tanımlanan bilimin tarih içindeki gelişimini inceleyen ve açıklayan bir disiplindir. Bunu yaparken, kuramların çeşitli çağlarda ortaya çıkışını ve kabul edilişini, bilim adamlarının bilgiyi üretme biçimlerini ve bunun toplumsal etkilerini, bilimin felsefe, din ve sanat gibi diğer düşünsel etkinliklerle ilişkilerini, bilim ve teknoloji ilişkisini, gündelik hayatta bilimin yerini ve önemini sorgulayarak bilimi bütün yönleriyle tanıtmaya çalışır. Son yıllarda ortaya çıkan bilim sosyolojisi ve bilim psikolojisi konularıyla da bağlantılı olarak bilimin özellikleri irdelenir. Bilim Tarihi Anabilim Dalı Lisansüstü Programı'nda bu temel üzerine, bir etkinlik olarak bilimin, onun ürünü olarak bilimsel bilginin anlaşılması ve ortaya çıkış koşullarının açıklanmasına yönelik çalışmalar yürütülür.

Programın Amacı

Bilim Tarihi Tezli yüksek lisans programında verilen eğitim süresince epistemoloji tarihi ve genel olarak da dünyaya / doğaya  bakış bağlamında bilimselliğin gelişim süreçlerini ve koşullarını bütünsel olarak kavrayabilen öğrenciler yetiştirmeyi amaçlar. Bu amacı gerçekleştirmek için, lisansüstü program bilim tarihinin ve felsefesinin çeşitli alanlarına yönelik tarihsel ve sistematik derslerden oluşturulmuştur. Öğrenciyi yüksek lisans tez aşamasına hazırlayacak ve onu destekleyecek gerekli temel bilgileri edinmesini sağlayacak nitelikte hazırlanmış olan dersleri almasının ardından hazırlanacak yüksek lisans tezinin, bilim etkinliğini tarihsel olarak aydınlatacak, bilgi ve bilimle ilgili güncel sorunlara çözüm önerebilecek ya da çözüme katkı sağlayabilecek içerikte olması amaçlanır. Bu yönde, 'bilim çalışmaları' olarak adlandırılan (bilim tarihi, felsefesi, sosyolojisi ve teknoloji tarihi) alana özgün katkılarda bulunabilmek hedeflenir.

Ders Listesi

Ders Kazanımları

Bilim tarihinin bir özel alanında edinmiş olduğu bilgileri araştırma ve özgün metin çalışmasıyla geliştirir, derinleştirir, bununla ilgili çalışmalar yürütür ve alanında daha önce bilinmeyen yeni metinleri deşifre ederek dönemin bilim anlayışına yeni bir ışık tutar.
1-Yüksek Lisans yeterliliklerine dayanarak bilim tarihinin bir özel alanında edinmiş olduğu bilgileri araştırma ve özgün metin çalışmasıyla geliştirir, derinleştirir, bununla ilgili çalışmalar yürütür ve alanında daha önce bilinmeyen yeni metinleri deşifre ederek dönemin bilim anlayışına yeni bir ışık tutar.
2-Bilim tarihinin ilişkili olduğu bilim sosyolojisi, bilim felsefesi, bilim psikolojisi, bilim antropolojisi gibi disiplinlerle etkileşimini inceleyerek ve göz önünde bulundurarak uygarlıkların bilim kültürlerine dair özgün sonuçlara ulaşır.
3- Ülkemizdeki bilim tarihi literatürünü zenginleştirmek ve yapılacak yeni araştırmalara yeni zeminler hazırlamak maksadıyla yabancı bilim tarihi kaynaklarını tanıtır ve tercüme eder.
4- -Bilim tarihinde ve ilişkili olduğu disiplinlerde ortaya çıkan yeni bilgileri ve gelişmeleri değerlendirir, inceler, yorumlar ve kullanır.
5-Özgün bir tarihi bilim metnini (Arapça, Osmanlıca, Latince vb. olabilir) araştırır, nüshalarını bulur, karşılaştırır (ki bu, linguistik bir inceleme olur), tercüme eder, değerlendirerek tarihi bağlamına yerleştirir.
6- Bilim tarihi ve felsefesinde yapmış olduğu incelemelerle yeni bakış açıları getirerek bilinenlerin sınırlarını genişletir.
7- Bilim tarihi ve felsefesi alanlarında yaratıcı ve eleştirel düşünür, yeni yöntem ve yorumlar geliştirir.
8- Bilim tarihi alanındaki ileri düzey bilgilerini, sorumluluğu altındaki kişilere anlatır ve öğretir.
9- Bilim tarihi uzmanlarıyla alanındaki konuları tartışır, bu esnada özgün görüşler ileri sürer ve diğer uzmanlarla etkili iletişim kurar.
10- Bir yabancı dilde (alanının terminolojisini de iyi bilerek) alanında yayın yapar, yazılı, sözlü ve görsel iletişim kurarak cari tartışmalara katılır.
11- Bilgi ve gerçekliğe ilişkin problemlerin tarihsel temellerini teşhis edebilme ve 'bilimsellik' temelinde tartışabilme yetkinliği kazanır.
12- Bilim tarihi uzmanlarıyla alanındaki konuları tartışır, bu esnada özgün görüşler ileri sürer ve diğer uzmanlarla etkili iletişim kurar.
13- Bilim tarihi ve felsefesiyle ilgili konularda karşılaşılan bilimsel, kültürel ve etik sorunların çözümüne katkıda bulunur ve bilim kültürünün gelişmesini destekler.
14- Tarihi ve kültürel mirasın ve çevrenin korunmasıyla ilgili kurum ve kuruluşlarla iş birliği yapar ve onların faaliyetlerine katkıda bulunur.
Ulusal ve uluslararası projelerde bireysel ve ekiple çalışma becerilerini kullanma
Çalışmalarında bilimsel araştırma becerilerini kullanma
Etik kurallara uyma
İletişim becerilerini etkili kullanma
Alanla ilgili uluslararası alanyazını izleyecek düzeyde bir yabancı dili etkili kullanma
Üst düzey düşünme becerilerini (eleştirel düşünme, problem çözme, yaratıcı düşünme, karar verme, yansıtma) kullanma
Alanı ile ilgili ulusal ve uluslararası düzeyde alanyazını inceleyerek değerlendirir.
İncelediği alanyazına dayalı olarak araştırma önerileri geliştirir.
Geliştirdiği önerilerden bir konu belirler ve bu konu hakkında rapor hazırlar.
Hazırladığı araştırma raporunu tartışır ve sunar.
Alanyazın araştırması yapar.
Alanındaki çalışmalarda yararlanılan ekipmanları kullanabilir.
Doktora yeterlik sınavı hazırlık çalışması süresince elde edilen kaynaklardan sonuçlar çıkarabilir.
Alanı ile ilgili edinilen bilgileri yazılı ve sözlü olarak yorumlayabilir.

Kazanılan Derece

Bu programı başarıyla tamamlayan öğrenciler Doktora Derecesi kazanırlar.

Kariyer Seçenekleri

Bilim Tarihi Yüksek Lisans aşamasını başarı ile tamamlayanlar "Bilimde Uzmanlık Derecesi" ve yüksek lisans diploması alırlar. Mezunlar akademik kariyer yapabilecekleri gibi bilimle ilgili çeşitli kurumlarda da görev alabilirler.

Akademik Gelecek

Bu programdan mezun olan öğrenciler, doktora sonrası programlarında öğrenim görmek üzere başvuruda bulunabilirler.

Mezuniyet Şartları

Doktora programı, tezli yüksek lisans derecesi ile başvuranlar için 21 ulusal krediden ve 240 AKTS kredisinden az olmamak üzere en az yedi ders, seminer çalışması, diğer öğrenim etkinlikleri, yeterlik sınavı, alanıyla ilgili tek ya da çok isimli ulusal ya da uluslararası hakemli bir dergide yayımlanan bir makale, tez önerisi ve tez çalışmasından oluşur. 240 AKTS kredisinin 120 AKTS kredisi dersler ve seminerden, 120 AKTS kredisi de uzmanlık alan derslerinden oluşan tez çalışmasından oluşur.Dört yıllık lisans derecesi ile kabul edilmiş öğrenciler için 42 ulusal krediden ve 300 AKTS kredisinden az olmamak üzere on dört ders, iki seminer çalışması, diğer öğrenim etkinlikleri, yeterlik sınavı, alanıyla ilgili tek ya da çok isimli ulusal ya da uluslararası hakemli bir dergide yayımlanan bir makale, tez önerisi ve tez çalışmasından oluşur. 300 AKTS kredisinin 180 AKTS kredisi dersler ve seminerden, 120 AKTS kredisi de uzmanlık alan derslerinden oluşan tez çalışmasından oluşur.

Kazanılan Derece Şartları

Doktora programı, tezli yüksek lisans derecesi ile başvuranlar için 21 ulusal krediden ve 240 AKTS kredisinden az olmamak üzere en az yedi ders, seminer çalışması, diğer öğrenim etkinlikleri, yeterlik sınavı, alanıyla ilgili tek ya da çok isimli ulusal ya da uluslararası hakemli bir dergide yayımlanan bir makale, tez önerisi ve tez çalışmasından oluşur. 240 AKTS kredisinin 120 AKTS kredisi dersler ve seminerden, 120 AKTS kredisi de uzmanlık alan derslerinden oluşan tez çalışmasından oluşur.Dört yıllık lisans derecesi ile kabul edilmiş öğrenciler için 42 ulusal krediden ve 300 AKTS kredisinden az olmamak üzere on dört ders, iki seminer çalışması, diğer öğrenim etkinlikleri, yeterlik sınavı, alanıyla ilgili tek ya da çok isimli ulusal ya da uluslararası hakemli bir dergide yayımlanan bir makale, tez önerisi ve tez çalışmasından oluşur. 300 AKTS kredisinin 180 AKTS kredisi dersler ve seminerden, 120 AKTS kredisi de uzmanlık alan derslerinden oluşan tez çalışmasından oluşur.Öğrencilerin bir dersten başarılı sayılması için 4.00 tam puan üzerinden 3.00 alması gerekir.

Sınavlar, Değerlendirme ve Notlandırma

Harf notlarının katsayıları ve 100 puan üzerinden karşılıkları aşağıda gösterilmiştir.Puanlar                  Notlar                    Katsayılar90-100                  A                             4,0085-89                     B1                           3,5080-84                     B2                           3,2575-79                     B3                          3,0070-74                     C1                           2,7565-69                     C2                           2,5060-64                     C3                           2,0050-59                     F1                           1,5049 ve aşağısı         F2                           0,00Bir öğrencinin bir yarıyılda/yılda aldığı derslerden (B3) 3,00 ve üstünde not aldığı dersler başarılı sayılır. Öğrenci, zorunlu derslerden başarılı olmak zorundadır. Başarısız olunan seçmeli dersler yerine farklı ders alınabilir.

Nasıl Kayıt Olabilirim?

Doktora programlarına başvuruda bulunacak adayların aşağıdaki koşulları sağlamış olması gerekir: a)     Doktora programına başvurabilmek için adayların lisans veya tezli yüksek lisans diplomasına sahip olmaları gerekir. Yabancı ülkelerdeki lisans veya tezli yüksek lisans programını bitirmiş Türk uyruklu öğrencilerin Yükseköğretim Kurulundan denklik belgesi de almaları gerekir. Lisans derecesi ile başvuracak adayların lisans not ortalamalarının 4.00 katsayı üzerinden en az 3.00 veya 100 puan üzerinden eşdeğeri olması gerekir. Tezli yüksek lisans diplomasına sahip adayların yüksek lisans not ortalamasının 4.00 katsayı üzerinden en az 2.75 veya 100 puan üzerinden eşdeğeri olması gerekir.b)    Tezli yüksek lisans diplomasına sahip olan adayların, başvurdukları programın puan türünde ALES’ten en az 55 tam puan almış olmaları gerekir. Dört yıllık lisans diploması ile doktora programlarına başvuran adayların  başvurdukları programın puan türünde ALES’ten en az 80 tam puan almaları gerekir. c)     Doktora programına başvuran adayların YDS’den en az 55 veya Üniversitelerarası Kurul tarafından kabul edilen bir yabancı dil sınavından bu puana eşdeğer bir puan almaları gerekir. Yabancı uyruklu öğrencilerin, ana dilleri dışında İngilizce, Fransızca, Almanca dillerinden birinden YDS’den en az 55 puan veya Üniversitelerarası Kurul tarafından kabul edilen bir yabancı dil sınavından bu puana eşdeğer bir puan almaları gerekir. Anabilim dalı akademik kurulu önerisi ve Enstitü Yönetim Kurulu onayı ile bu dillere ek olarak başka bir dil belgesi de istenebilir.d)    Doktora programına öğrenci kabulünde; ALES puanı, lisans ve/veya yüksek lisans not ortalaması ve mülakat sonucu değerlendirilir. e)    Güzel Sanatlar Fakültesi ile Devlet Konservatuarına öğrenci kabulünde, adı geçen fakülte ve konservatuar mezunlarından ALES puanı istenmez. İlgili anabilim dalı/anasanat dalının önerisi ve enstitü yönetim kurulunun kararı ile yüksek lisans programına kabul için özel koşullar istenebilir.