Sosyal Bilimler Enstitüsü

Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları (YL) Programı

  • Derece Yüksek Lisans
  • Program Tipi Tezli Yüksek Lisans
  • Program Dili Türkçe
  • Eğitim Türü Program tam zamanlıdır.
  • Program Direktörü Prof. Dr. Fatma Sema ÖZÖNDER

Tanıtım

Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Anabilim Dalında Güneybatı lehçe grubundan Azerbaycan, Türkmen, Gagauz, Halaç ve Horasan lehçeleri, Güneydoğu lehçe grubundan Özbek ve Uygur lehçeleri, ayrıca Salar ve Sarı Uygur lehçeleri, Kuzeybatı lehçe grubundan Tatar, Başkurt, Kazak, Kırgız lehçeleri, ayrıca Karaçay-Malkar, Kumuk, Nogay, Karayim lehçeleri, Kuzeydoğu lehçe grubundan Altay, Tuva, Hakas, Saha, Şor lehçeleri eş zamanlı ve art zamanlı dilbilim yöntemleri kullanılarak ve sosyo-kültürel yaklaşımlarla incelenmektedir.

Programın Amacı

En eski dönemlerden bugüne Türkçenin modern türlerinin gelişimini, Genel Türk dili içindeki yerini, bu lehçelere özgü dilsel özellikleri, ağız ilişkilerini ve diğer lehçe grupları ile ilişkilerini kavramış, Türk lehçelerinin araştırılması tarihi, yazı dili olma süreci, söz konusu halkların tarihi, kültürü, yazılı ve sözlü edebiyatları konularında kapsamlı literatür bilgisine sahip, bilimsel düşünme, çağdaş araştırma yöntemlerini kullanma, bilimsel bilgiye ulaşma ve topluma aktarma yeteneğine sahip, alanı ile ilgili problematik konuları tespit edebilen ve çözüm yolları üretebilen Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları alanında araştırmacı, akademisyen ve dil uzmanı olarak görev yapabilecek nitelikte bireyler yetiştirmek.

Ders Listesi

Ders Kazanımları

Türk lehçelerinin Genel Türk dili içindeki yerini, Türk lehçelerini birbirinden ayıran ve her dil türüne özgü ses, biçim, söz dizimi, söz varlığı ve anlam özelliklerini bilir. Türk lehçelerinin araştırma tarihini ve yapılan çalışmaları bilir. Türk lehçelerinin gelişim tarihini analiz eder. Türk lehçelerinin diğer dillerle ilişkilerini ve dil içi ilişkileri, sonuçlarını değerlendirir. 
Türk lehçelerinin araştırma tarihini ve yapılan çalışmaları bilir.
Türk lehçelerinin ses, biçim, söz dizimi, söz varlığı ve anlam özellikleri ile ilgili özel konuları değerlendirir.
Türk lehçeleri ile ilgili toplumdilbilimsel süreçleri ve sonuçlarını değerlendirir.
Türk dili alanında icra edilen sözlü edebiyat türlerini modern araştırma yöntem ve yaklaşımları ile değerlendirir.
Türk halklarının yazılı edebiyatlarında etkin olan edebi akımları ve temsilcilerini bilir.
Türk halklarının yazılı edebiyatlarında etkin olan edebi akımları ve temsilcilerini bilir.
Modern araştırma yöntemlerini kullanarak Türk dili alanında söz varlığı unsurlarını çeşitli açılardan inceler.
Türklük alanını etkisi altına alan fikir akımlarını değerlendirir.
Türk kültürünün sosyo-kültürel yapısını, bu yapıyı oluşturan aile, eğitim gibi belli başlı kurumları inceler
Rus oryantalizminin kuruluş, söylem ve dinamiklerini tanır.
Dilbiliminin özel konulardaki kavram ve terimlerini Türk dil bilimi alanına uygular.
Türk lehçelerine ait metinlerin gramer incelemesini yapar.
Türk lehçelerinin grameri, yazı dili olarak gelişimi ile ilgili sorunları tanımlar.
Türk lehçeleri ile Türkiye Türkçesinin grameri, söz varlığı, söz dizimi gibi açılardan uygunlaşan ve farklılaşan yönlerini ortaya koyabilir.
Türk halklarının yazılı ve sözlü edebiyat ürünlerini diğer Türk halkları ve diğer halkların yazılı ve sözlü edebiyat ürünleri ile karşılaştırır.
Ulusal ve uluslararası projelerde bireysel ve ekiple çalışma becerilerini kullanma
Çalışmalarında bilimsel araştırma becerilerini kullanma
Etik kurallara uyma
İletişim becerilerini etkili kullanma
Alanla ilgili uluslararası alanyazını izleyecek düzeyde bir yabancı dili etkili kullanma
Üst düzey düşünme becerilerini (eleştirel düşünme, problem çözme, yaratıcı düşünme, karar verme, yansıtma) kullanma
Alanı ile ilgili ulusal ve uluslararası düzeyde alanyazını inceleyerek değerlendirir.
İncelediği alanyazına dayalı olarak araştırma önerileri geliştirir.
Geliştirdiği önerilerden bir konu belirler ve bu konu hakkında rapor hazırlar.
Hazırladığı araştırma raporunu tartışır ve sunar.

Kazanılan Derece

Bu programı başarıyla tamamlayan öğrenciler Yüksek Lisans derecesi kazanırlar.

Kariyer Seçenekleri

Mezun öğrencilerimizi geniş bir iş alanı beklemektedir. Mezunlarımız Türk Cumhuriyetleri ile iş yapan özel sektörün sunduğu zengin iş imkanları dışında ilgili kamu kurum ve kuruluşlarında, çeşitli üniversitelerde alan uzmanı olarak da çalışabilmektedirler.

Akademik Gelecek

Bu programdan mezun olan öğrenciler, doktora programlarında öğrenim görmek üzere başvuruda bulunabilirler.

Mezuniyet Şartları

Tezli yüksek lisans programları 21 ulusal krediden ve 120 AKTS kredisinden az olmamak koşuluyla en az yedi ders, bir seminer, diğer öğrenim etkinlikleri ve tez çalışmasından oluşur. 120 AKTS kredisinin 60 AKTS kredisi dersler ve seminerden, 60 AKTS kredisi de tez çalışmasını içeren uzmanlık alan derslerinden oluşur. Tezsiz yüksek lisans programları 30 ulusal kredi ve 90 AKTS kredisinden az olmamak koşuluyla en az on ders ile dönem projesinden oluşur. Başarı puanı 4.00 üzerinden değerlendirilir. Yarıyıl sonu veya bütünleme sınavlarında başarılı sayılmak için yüksek lisans öğrencilerinin 4.00 üzerinden en az 2.75 almaları gerekir.

Kazanılan Derece Şartları

Tezli yüksek lisans programları 21 ulusal krediden ve 120 AKTS kredisinden az olmamak koşuluyla en az yedi ders, bir seminer, diğer öğrenim etkinlikleri ve tez çalışmasından oluşur. 120 AKTS kredisinin 60 AKTS kredisi dersler ve seminerden, 60 AKTS kredisi de tez çalışmasını içeren uzmanlık alan derslerinden oluşur. Tezsiz yüksek lisans programları 30 ulusal kredi ve 90 AKTS kredisinden az olmamak koşuluyla en az on ders ile dönem projesinden oluşur. Başarı puanı 4.00 üzerinden değerlendirilir. Yarıyıl sonu veya bütünleme sınavlarında başarılı sayılmak için yüksek lisans öğrencilerinin 4.00 üzerinden en az 2.75 almaları gerekir.

Sınavlar, Değerlendirme ve Notlandırma

Harf notlarının katsayıları ve 100 puan üzerinden karşılıkları aşağıda gösterilmiştir.Puanlar                Notlar                   Katsayılar90-100                  A                            4,0085-89                    B1                          3,5080-84                    B2                          3,2575-79                    B3                         3,0070-74                    C1                          2,7565-69                    C2                          2,5060-64                    C3                          2,0050-59                    F1                           1,5049 ve aşağısı       F2                           0,00Bir öğrencinin bir yarıyılda/yılda aldığı derslerden (C1) 2,75 ve üstünde not aldığı dersler sayılır. Öğrenci, zorunlu derslerden başarılı olmak zorundadır. Başarısız olunan seçmeli dersler yerine farklı ders alınabilir.

Nasıl Kayıt Olabilirim?

Tezli ve tezsiz yüksek lisans programlarına başvuruda bulunacak adayların aşağıdaki koşulları sağlamış olması gerekir:a) Bir lisans diplomasına sahip olmaları, yabancı ülkelerdeki lisans programını bitirmiş Türk uyruklu öğrencilerin Yükseköğretim Kurulundan alacakları denklik belgesine de sahip olmaları gerekir ve lisans not ortalamasının, ikinci öğretimde yürütülen tezsiz yüksek lisans programları için de geçerli olmak üzere, 4.00 katsayı üzerinden en az 2.00 olması gerekir.b) ALES’ten başvurdukları programın puan türünde en az 55 tam puan almış olmaları gerekir. Uluslararası geçerliği olan lisansüstü giriş sınavı sonuçları bu Yönetmeliğin 15 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine göre değerlendirilebilir. En az 55 ALES puanı sağlayarak lisansüstü eğitime başlamış ancak, herhangi bir anabilim dalı lisansüstü programından ilişiği kesilerek veya bir lisansüstü programı tamamlayarak yeniden başka bir programa başlamak isteyen öğrencilerden en fazla bir yarıyıl ara vererek başvuranlar için ALES koşulu aranmaz.c) YDS’den en az 50 puan veya Üniversitelerarası Kurulca kabul edilen ve bu Yönetmeliğin 15 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine göre ulusal veya uluslararası bir sınavdan eşdeğeri puan almak zorundadırlar. Tezsiz yüksek lisans programlarında yabancı dil sınav puanı zorunlu değildir; ancak tezsiz yüksek lisans programına öğrenci kabulünde ilgili anabilim dalı akademik kurulu önerisi ve enstitü yönetim kurulu onayı ile yabancı dil koşulu da aranabilir.ç) Adaylar mülakatta 100 tam puan üzerinden değerlendirilir. Mülakatta, talep edilmişse, adayın sunduğu referans mektubu ve neden yüksek lisans yapmak istediğini, hedeflerini belirten kompozisyonu dikkate alınarak sözlü değerlendirme yapılır.d) Yüksek lisans programlarına öğrenci kabulünde; ALES puanı, lisans not ortalaması ve mülakat sonucu değerlendirilir. Değerlendirmede ALES puanının % 50'si, lisans not ortalamasının % 20'si ve mülakat sonucunun % 30'u dikkate alınarak anabilim dalı akademik kurulu önerisi ve enstitü yönetim kurulu kararıyla en az toplam 65 puan alanlar arasında sıralama yapılır.e) ALES puanı koşulu aranmayan tezsiz yüksek lisans programlarına öğrenci kabulünde; lisans not ortalaması ve mülakat sonucu değerlendirilir. Değerlendirmede lisans not ortalamasının % 50'si ve mülakat sonucunun % 50'si dikkate alınarak anabilim dalı akademik kurulu önerisi ve enstitü yönetim kurulu kararıyla en az toplam 65 puan alanlar arasında sıralama yapılır.f) Güzel Sanatlar Fakültesi ile Devlet Konservatuvarı anabilim/anasanat dallarına öğrenci kabulünde ALES puan koşulu aranmaz. Öğrenci kabulünde bu maddenin birinci fıkrasının (e) bendi hükümleri uygulanır.