Sosyal Bilimler Enstitüsü

Klinik Psikoloji (DR) Programı

Tanıtım

Klinik Psikoloji, psikoloji biliminde lisans eğitimi tamamlandıktan sonra “klinik psikoloji yüksek lisans” programlarına kabul edilme koşuluyla öğrenci kabul eden psikolojinin çeşitli (gelişim, deneysel, psikometri, sosyal, sağlık, trafik, spor, vb.) uzmanlık alanlarından biridir. Klinik psikoloji “davranış”ı anlamaya çalışır. Klinik psikologların özellikle ilgilendiği konu insanın “normal” ve “normal dışı” davranışlarıdır. İkinci özellik, klinik psikologların aynı zamanda araştırmacı olmalarıdır. Klinik psikologlar insan davranışlarını araştırırlar ve araştırmalarla elde edilen bu bilgileri pratikle bütünleştirerek uygularlar. Üçüncü özellik, klinik psikologların ölçme değerlendirme fonksiyonlarıdır. Gözledikleri, inceledikleri kişilerle ilgili kararlarını temellendirebilmek için çeşitli yöntemlerle bilgi toplarlar. Klinik psikologların dördüncü özelliği de genellikle psikolojik açıdan sorunları, sıkıntıları olan, stresli kişi ya da gruplara yardım etmeleri, gerektiğinde koruyucu ruh sağlığı çalışmaları içine girmeleridir. Bu nedenle, Klinik psikoloji lisansüstü programları da klinik psikolojinin yukarıda aktarılan özellikleri doğrultusunda yapılandırılmış olan programlardır.Klinik Psikoloji Doktora Programı, Doktoralı Klinik Psikolog olabilmek için gerekli olan bilgi ve becerileri kazandırmayı amaçlayan kuramsal (araştırma, uygulama) ve uygulamalı (süpervizyon, staj) derslerin yer aldığı bir programdır. Bu programdan mezun olabilmek için en az 240 ECTS kredi(120 ECTS kredisi seminer ve dersler için + 120 ECTS kredisi tez ve uzmanlık alan dersi için) ders alınması ve 168 saat yetişkin kliniği (15 ECTS), 168 saat çocuk kliniği (15 ECTS) stajı yapılması zorunludur. Bu koşulları yerine getiren öğrenciler “Doktoralı Klinik Psikolog” ünvanı ile mezun olurlar.

Programın Amacı

Klinik Psikoloji Doktora Programı, kuramsal ve pratik bilgi ve becerilerle donanmış, sosyal ve etik sorumluluk sahibi doktora dereceli klinik psikologlar yetiştirmeyi amaçlamaktadır. Bu bireylerin öncelikle üniversitelerin psikoloji bölümlerinde öğretim üyesi olabilecek donanımda akademisyenler olması hedeflenmektedir. Programdan mezun olacak klinik psikologlar psikoterapötik ilişki, klinik görüşme teknikleri, meslek etiği, psikopatoloji ve psikoterapi (Bilişsel-davranışçı terapiler, Gestalt Terapileri, Aile Terapisi ve Grup Terapileri) konularında bilgi ve beceri açısından sağlam bir temele sahip olacaklardır.Programda ayrıca, öğrencilerin bilimsel araştırma yapması, yeterlik sonrasında bir makale yayınlamış olmaları ve doktora tezlerini yayınlanabilir formatta bir bilimsel ürün olarak sunmaları amaçlanmaktadır.

Ders Listesi

Ders Kazanımları

Birey olarak psikoloji mesleğinin görev ve sorumluklarını etik ilkeler doğrultusunda yerine getirir. Gözlem ve görüşme tekniklerini tanı ve müdahale amaçlı kullanmakta yetkindir. Bilişsel Davranışçı Terapiler, Geştalt Terapileri ve Aile Terapileri gibi teknikleri sorunlu birey ya da gruplara müdahale amaçlı kullanmakta yetkindir.
PY1. Yüksek lisans yeterliklerine dayalı olarak, klinik psikoloji alanının temel kuramsal bilgi birikimine uzmanlık düzeyinde sahip olur ve bu birikim ışığında özgün araştırmalar tasarlar, bunları yürütür ve alana yenilik kazandıracak bilgi üretir.
PY2. Yüksek lisans yeterliklerine dayalı olarak, klinik psikoloji alt alanında kullanılan temel araştırma yöntemleri ve tekniklerinin bilgisine uzmanlık düzeyinde sahip olur. Bu yöntemleri farklı konulardaki çalışmalara uyarlar, yöntemlerin sınırlılıklarını aşmak için yürütülen araştırmalar ışığında öneriler/yenilikler sunar.
PY3. Yüksek lisans yeterliklerine dayalı olarak, klinik psikoloji alanında yapılan çalışmalarda kullanılan istatistiksel yöntemlerin bilgisine uzmanlık düzeyinde sahip olur. Bu yöntemlerin güçlü ve sınırlı oldukları yönleri tanımlar, sınırlı oldukları yönleri azaltıp güçlü oldukları yönleri arttırmak için çözüm önerileri üretir.
PY4. Yüksek lisans yeterliklerine dayalı olarak çocuk, ergen ve yetişkinlik dönemlerinde karşılaşılan çeşitli psikopatolojiler ve bunlara ilişkin yaklaşımların güçlülük ve sınırlılıklarının bilgisine uzmanlık düzeyinde sahip olur. Bu yaklaşımları sınamak için araştırma yapar ve araştırma bulguları ışığında, yaklaşımların sınırlı oldukları yönleri azaltıp güçlü oldukları yönleri arttırmak için özgün öneriler üretir.
PY5. Yüksek lisans yeterliklerine dayalı olarak klinik psikolojideki çeşitli müdahale yöntemlerinin (Grup terapileri, Bilişsel Davranışçı Terapiler, Geştalt Terapileri, Aile Terapileri vb.) güçlülük ve sınırlılıklarının bilgisine uzmanlık düzeyinde sahip olur. Bu yaklaşımları sınamak için araştırma yapar ve araştırma bulguları ışığında, yaklaşımların sınırlı oldukları yönleri azaltıp güçlü oldukları yönleri arttırmak için özgün öneriler üretir.
PY6. Yüksek lisans yeterliklerine dayalı olarak klinik psikolojideki çeşitli değerlendirme yöntemlerinin (çeşitli testler, gözlem ve görüşme teknikleri vb.) güçlülük ve sınırlılıklarının bilgisine uzmanlık düzeyinde sahip olur. Bu yaklaşımları sınamak için araştırma yapar ve araştırma bulguları ışığında, yaklaşımların sınırlı oldukları yönleri azaltıp güçlü oldukları yönleri arttırmak için özgün öneriler üretir.
PY7. Temel klinik psikoloji kuramlarından yola çıkarak, klinik psikolojinin ilgi alanı içerisindeki konulara, sorunlara dair araştırma sorusu oluşturur, uygun araştırma deseni düzenler ve araştırma yürütür. Araştırma bulguları ışığında alana özgün açıklamalar/ yaklaşımlar kazandırır.
PY8. Araştırma bulgularını araştırma sorusuna ve desenine uygun bir analiz tekniği ile analiz eder, bulguları yorumlar ve bilimsel rapor yazma ilkelerine uygun biçimde bulguları rapor eder.
PY9. Klinik Psikoloji alanında yürütülen çalışmalarda kullanılmak üzere ölçüm araçları geliştirir, var olan ölçüm araçlarını revize eder ve yurt dışında geliştirilip kullanılan ölçüm araçlarını Türk diline ve kültürüne uyarlar.
PY10. Bireysel sorunları açıklama ve çözüm getirme süreçlerinde klinik psikoloji alanında edinilen kuramsal bilgi birikimini kullanır. Sorunlara klinik psikoloji bakış açısı, müdahale teknikleri ve araştırma tekniklerini kullanarak çözüm getirir.
PY11. Psikolojinin temel ilkelerine dayalı olarak, klinik psikoloji alanında yapılmış bilimsel çalışmalara eleştirel biçimde yaklaşır. Kullanılan araştırma tekniklerinin sınırlılıklarının farkındadır ve araştırmacı olarak etik ilkelere sadık kalır.
PY12. Araştırma bulgularını analiz etmede kullanılacak bilgisayar programlarını yetkin biçimde kullanır.
PY13. Birey olarak psikoloji mesleğinin görev ve sorumluklarını etik ilkeler doğrultusunda yerine getirir.
PY14. Bazı psikolojik testlerin uygulanması ve değerlendirilmesinde yetkinlik kazanır.
PY15. Bilişsel Davranışçı Terapiler, Geştalt Terapileri ve Aile Terapileri gibi teknikleri sorunlu birey ya da gruplara müdahale amaçlı kullanmakta yetkindir.
PY16. Gözlem ve görüşme tekniklerini tanı ve müdahale amaçlı kullanmakta yetkindir.
PY17. Doktoralı Klinik Psikolog unvanı ile Türkiye’deki hastanelerin psikiyatri, pediatri, onkoloji vb. kliniklerinde, özel ya da resmi kurumların anaokulu ve kreşlerinde, rehberlik ve danışma merkezlerinde, adli tıp enstitüsünde, Adalet Bakanlığı, ceza ve tevkif evlerinde, aile ve çocuk mahkemelerinde, eğitim kurumlarında, okullarda ve dershanelerde, halk sağlığı merkezlerinde, özel eğitim okulları ve rehabilitasyon merkezlerinde çalışabilir.
Ulusal ve uluslararası projelerde bireysel ve ekiple çalışma becerilerini kullanma
Çalışmalarında bilimsel araştırma becerilerini kullanma
Etik kurallara uyma
İletişim becerilerini etkili kullanma
Alanla ilgili uluslararası alanyazını izleyecek düzeyde bir yabancı dili etkili kullanma
Üst düzey düşünme becerilerini (eleştirel düşünme, problem çözme, yaratıcı düşünme, karar verme, yansıtma) kullanma
Alanı ile ilgili ulusal ve uluslararası düzeyde alanyazını inceleyerek değerlendirir.
İncelediği alanyazına dayalı olarak araştırma önerileri geliştirir.
Geliştirdiği önerilerden bir konu belirler ve bu konu hakkında rapor hazırlar.
Hazırladığı araştırma raporunu tartışır ve sunar.
Alanyazın araştırması yapar.
Alanındaki çalışmalarda yararlanılan ekipmanları kullanabilir.
Doktora yeterlik sınavı hazırlık çalışması süresince elde edilen kaynaklardan sonuçlar çıkarabilir.
Alanı ile ilgili edinilen bilgileri yazılı ve sözlü olarak yorumlayabilir.

Kazanılan Derece

Bu programı başarıyla tamamlayan öğrenciler Doktora Derecesi kazanırlar.

Kariyer Seçenekleri

Doktora programını tamamlayan bireyler öncelikle üniversitelerin psikoloji bölümlerinde öğretim üyesi olmaya hazır halde mezun olacaklar ve uygun kadrolardan başlayarak çalışabileceklerdir. Ayrıca aşağıda belirtilen ve klinik psikolog kadrosuna gereksinim duyan geniş bir yelpaze içinde yer alan kurum ve kuruluşlarda da istihdam edilebilirler. Özel ya da kamu hastanelerinin ruh sağlığı birimleri/bölümleriÖzel ya da kamu hastanelerinin/kliniklerin onkoloji, çocuk, kadın doğum ve hastalıkları, yapay döllenme, geriatri, cerrahi, transplantasyon, vb. birimleri/bölümleriPsikoterapi veya psikolojik danışmanlık merkezleriSağlık ve danışmanlık merkezi bulunan kamu/özel kurum ve kuruluşlarıKlinik hizmetler sunan sivil toplum kuruluşlarıRehabilitasyon merkezleri ve özel eğitim kurumları, dershanelerKlinik psikolog istihdam eden okul öncesi eğitim, ilk, orta ve yüksek öğrenim kurumlarıMilli Eğitim Bakanlığı,HuzurevleriKlinik araştırma yapan kuruluşlarAile ve çocuk mahkemeleriAdalet Bakanlığı 

Akademik Gelecek

Bu programdan mezun olan öğrenciler, doktora sonrası programlarında öğrenim görmek üzere başvuruda bulunabilirler.

Mezuniyet Şartları

Doktora programı, tezli yüksek lisans derecesi ile başvuranlar için 21 ulusal krediden ve 240 AKTS kredisinden az olmamak üzere en az yedi ders, seminer çalışması, diğer öğrenim etkinlikleri, yeterlik sınavı, alanıyla ilgili tek ya da çok isimli ulusal ya da uluslararası hakemli bir dergide yayımlanan bir makale, tez önerisi ve tez çalışmasından oluşur. 240 AKTS kredisinin 120 AKTS kredisi dersler ve seminerden, 120 AKTS kredisi de uzmanlık alan derslerinden oluşan tez çalışmasından oluşur.Dört yıllık lisans derecesi ile kabul edilmiş öğrenciler için 42 ulusal krediden ve 300 AKTS kredisinden az olmamak üzere on dört ders, iki seminer çalışması, diğer öğrenim etkinlikleri, yeterlik sınavı, alanıyla ilgili tek ya da çok isimli ulusal ya da uluslararası hakemli bir dergide yayımlanan bir makale, tez önerisi ve tez çalışmasından oluşur. 300 AKTS kredisinin 180 AKTS kredisi dersler ve seminerden, 120 AKTS kredisi de uzmanlık alan derslerinden oluşan tez çalışmasından oluşur.

Kazanılan Derece Şartları

Doktora programı, tezli yüksek lisans derecesi ile başvuranlar için 21 ulusal krediden ve 240 AKTS kredisinden az olmamak üzere en az yedi ders, seminer çalışması, diğer öğrenim etkinlikleri, yeterlik sınavı, alanıyla ilgili tek ya da çok isimli ulusal ya da uluslararası hakemli bir dergide yayımlanan bir makale, tez önerisi ve tez çalışmasından oluşur. 240 AKTS kredisinin 120 AKTS kredisi dersler ve seminerden, 120 AKTS kredisi de uzmanlık alan derslerinden oluşan tez çalışmasından oluşur.Dört yıllık lisans derecesi ile kabul edilmiş öğrenciler için 42 ulusal krediden ve 300 AKTS kredisinden az olmamak üzere on dört ders, iki seminer çalışması, diğer öğrenim etkinlikleri, yeterlik sınavı, alanıyla ilgili tek ya da çok isimli ulusal ya da uluslararası hakemli bir dergide yayımlanan bir makale, tez önerisi ve tez çalışmasından oluşur. 300 AKTS kredisinin 180 AKTS kredisi dersler ve seminerden, 120 AKTS kredisi de uzmanlık alan derslerinden oluşan tez çalışmasından oluşur.Öğrencilerin bir dersten başarılı sayılması için 4.00 tam puan üzerinden 3.00 alması gerekir.

Sınavlar, Değerlendirme ve Notlandırma

Harf notlarının katsayıları ve 100 puan üzerinden karşılıkları aşağıda gösterilmiştir.Puanlar                                 Notlar                    Katsayılar90-100                                  A                                            4,0085-89                                    B1                                          3,5080-84                                    B2                                          3,2575-79                                    B3                                          3,0070-74                                    C1                                          2,7565-69                                    C2                                          2,5060-64                                    C3                                          2,0050-59                                    F1                                           1,5049 ve aşağısı                         F2                                           0,00Bir öğrencinin bir yarıyılda/yılda aldığı derslerden (B3) 3,00 ve üstünde not aldığı dersler başarılı sayılır. Öğrenci, zorunlu derslerden başarılı olmak zorundadır. Başarısız olunan seçmeli dersler yerine farklı ders alınabilir.

Nasıl Kayıt Olabilirim?

Doktora programlarına başvuruda bulunacak adayların aşağıdaki koşulları sağlamış olması gerekir:a) Doktora programına başvurabilmek için adayların lisans veya tezli yüksek lisans diplomasına sahip olmaları gerekir. Yabancı ülkelerdeki lisans veya tezli yüksek lisans programını bitirmiş Türk uyruklu öğrencilerin Yükseköğretim Kurulundan denklik belgesi de almaları gerekir. Lisans derecesi ile başvuracak adayların lisans not ortalamalarının 4.00 katsayı üzerinden en az 3.00 veya 100 puan üzerinden eşdeğeri olması gerekir. Tezli yüksek lisans diplomasına sahip adayların yüksek lisans not ortalamasının 4.00 katsayı üzerinden en az 2.75 veya 100 puan üzerinden eşdeğeri olması gerekir.b)Tezli yüksek lisans diplomasına sahip olan adayların, başvurdukları programın puan türünde ALES’ten en az 55 tam puan almış olmaları gerekir. Dört yıllık lisans diploması ile doktora programlarına başvuran adayların  başvurdukları programın puan türünde ALES’ten en az 80 tam puan almaları gerekir. c)Doktora programına başvuran adayların YDS’den en az 55 veya Üniversitelerarası Kurul tarafından kabul edilen bir yabancı dil sınavından bu puana eşdeğer bir puan almaları gerekir. Yabancı uyruklu öğrencilerin, ana dilleri dışında İngilizce, Fransızca, Almanca dillerinden birinden YDS’den en az 55 puan veya Üniversitelerarası Kurul tarafından kabul edilen bir yabancı dil sınavından bu puana eşdeğer bir puan almaları gerekir. Anabilim dalı akademik kurulu önerisi ve Enstitü Yönetim Kurulu onayı ile bu dillere ek olarak başka bir dil belgesi de istenebilir.d)Doktora programına öğrenci kabulünde; ALES puanı, lisans ve/veya yüksek lisans not ortalaması ve mülakat sonucu değerlendirilir. e)Güzel Sanatlar Fakültesi ile Devlet Konservatuarına öğrenci kabulünde, adı geçen fakülte ve konservatuar mezunlarından ALES puanı istenmez. f)İlgili anabilim dalı/anasanat dalının önerisi ve enstitü yönetim kurulunun kararı ile yüksek lisans programına